Najbardziej chrupiący czynnik rakotwórczy
Akrylamid w żywności
Akrylamid znajduje się w smażonym, przypalonym lub przypieczonym jedzeniu, oznacza to bowiem, że posiłek został utleniony. Dotyczy to prawie wszystkich dań typu fast food: tostów, frytek, przypieczonych hamburgerów, chrupiącej pizzy, zapiekanek. Ale także smażonych ryb, przypieczonych steków, czy nawet wydawałoby się zdrowych smażonych warzyw.
Akrylamid jest znany od 2003 roku i został uznany za rakotwórczą substancję. Powstaje podczas obróbki termicznej produktów, niezależnie od tego, czy są one podgrzewane na tłuszczu czy bez niego, na przykład w piekarniku.
Najwięcej akrylamidu mają:
- chipsy (Pringles aż 1480!)
- nachosy (podobnie)
- frytki, smażone ziemniaki typu talarki
- płatki śniadaniowe, nawet te wydawałoby się zdrowe, kukurydziane
- obwarzanki (i pomyśleć, że tak często dawane są dzieciom...)
- przypieczony chleb
- pieczone orzechy (nad czym bardzo ubolewam...uwielbiam prażone na patelni orzeszki wszelkiej maści)
Średnia zawartość akrylamidu w potrawach:
| Rodzaj produktu | Zawartość [μg/kg] |
| Frytki | 200-12 000 |
| Pierniki | 90-1660 |
| Płatki kukurydziane | 327 |
| Migdały smażone | 260 |
| Mięso, drób | 30-64 |
| Prażone orzeszki, masło orzechowe | 64-457 |
| Smażone ryby | 30-39 |
| Ziemniaki gotowane | 48 |
| Chleb, obwarzanki | 70-430 |
| Chipsy ziemniaczane | 1250 |
| Kawa prażona | 15-90 |
Tylko 10 procent akrylamidu jest wydalane z moczem, resztę nasz organizm magazynuje w wątrobie, dlatego możemy mówić o wysokiej toksyczności tego związku. Jego duże ilości powodują nowotwory tarczycy, jąder i nerek. Ryzyko zachorowania na nowotwór może według badań wynosić 1 przypadek na 100 przy dawce 1 μg/kg masy ciała akrylamidu dziennie.
Uwaga na dzieci!
Pamiętajcie więc, że zwłaszcza u dzieci ten związek jest bardzo niebezpieczny, bo przy ich małej masie ciała, i, niestety, dużych ilościach frytek, chipsów, jakie są w stanie zjeść, ilość magazynowanego w wątrobie akrylamidu jest często rażąca. Dlatego nie zamawiajcie swoim dzieciom dań z kart dziecięcych typu "smażony kurczaczek i fryteczki", toż to danie powinno się nazywać prawdziwą akrylamidową ucztą! A że 90 procent akrylamidu magazynuje się w wątrobie... wnioski nasuwają się same.
W takim razie jak przygotowywać posiłki?
Duże ilości akrylamidu powstają już przy obróbce żywności w temperaturze 120 stopni C, czyli w temperaturze, w jakiej bardzo często przygotowuje się posiłki. Bardzo, bardzo duże ilości akrylamidu powstają też podczas ukochanego przez Polaków grillowania. Nawet przygotowywanie potraw w kuchence mikrofalowej sprzyja powstawaniu tego związku.
Należy zatem jeść więcej surowych i gotowanych, na parze bądź wodzie, posiłków. Jeśli poddajemy dany produkt obróbce termicznej zadbajmy, aby była jak najkrótsza ( poza pomidorami, pamiętacie? im dłużej je gotujemy tym więcej antyrakowego likopenu!) Warto też nie przekraczać temperatury 100-110 stopni C. Nie dość, że zachowamy najwięcej substancji odżywczych, to jeszcze nie "wyprodukujemy" sobie akrylamidu.
Narażenie na kancerogeny bardzo zwiększa ryzyko powstania nowotworów. Skoro więc możemy uniknąć albo chociaż zredukować naszą ekspozycję na wiele z nich, chyba warto, prawda?